તમે બેંકમાંથી લોન લો છો અથવા ખાતું ખોલાવો છો. તમે નાણાકીય સંસ્થાઓ સાથે કોઈપણ પ્રકારની નાણાકીય લેવડદેવડ કરો છો. તમે કોઈપણ એજન્સી દ્વારા રોકાણ કરો છો કે પછી તમારી પાસે કોઈપણ પ્રકારનો વીમો છે. કોઈપણ હોટેલ અથવા ટ્રાવેલ એજન્સી દ્વારા બુકિંગ કરો છો.
કોઈપણ વેબસાઇટ અથવા પોર્ટલ પર નોંધણી કરો છો. કોઈપણ સર્વિસ એજન્સી દ્વારા કામ કરાવો છો તો તમારું કેવાયસી (નો યોર કસ્ટમર) આ તમામ સ્થળોએ લેવામાં આવે છે. જેમ કે તમારું PAN, આધાર, મોબાઇલ, કુટુંબની માહિતી, જન્મ તારીખ, લગ્નની તારીખ, બાળકો વગેરે. કહેવાનો અર્થ એ છે કે આપણી તમામ અંગત માહિતી આ એજન્સીઓ પાસે છે અને તેને સુરક્ષિત રાખવાની કોની ફરજ છે? કોઈ જવાબ નથી.
આપણે આધાર-પાનકાર્ડની વિગતો બિન્ધાસ્ત ઇન્ટરનેટ, સોશિયલ મીડિયા પર શેર કરીએ છીએ ત્યાંથી આ માહિતીઓ કેટલા ઠેકાણે લીક થાય છે, તે જાણો છો? ડેટા લીક કરવા એ આજે સામાન્ય બાબત બની ગઈ છે. આજે દરેક વ્યક્તિ અનિચ્છનીય ફોન કોલ્સથી પરેશાન છે. અમારી અંગત માહિતી કેવી રીતે સાર્વજનિક બની છે તે સમજી શકતા નથી અને અમને વિવિધ માર્કેટિંગ ઉત્પાદનો વેચવા માટે અમારા વ્યક્તિગત નંબરો પર કૉલ્સ આવે છે. ત્યાં સુધી કે તમે ક્યા અન્ડરગાર્મેન્ટ પહેરો છો, તેવી અંગત માહિતીઓ પણ હવે ઈન્ટરનેટના માધ્યમથી બ્રહ્માંડમાં અહીં થી તહીં ફરતી હોય છે.
તાજેતરમાં, સંસદમાં કહેવામાં આવ્યું હતું કે 18 એપ્રિલ થી 22 માર્ચ સુધી બેંકો દ્વારા વ્યક્તિગત માહિતીના ભંગના 248 કેસ આરબીઆઈના ધ્યાન પર આવ્યા હતા, જેમાં 203 ખાનગી બેંકો દ્વારા અને 45 જાહેર ક્ષેત્રની બેંકો દ્વારા કરવામાં આવ્યા હતા. આના પર નિયંત્રણ રાખવા માટે આરબીઆઈ દ્વારા બેંકોને ચેતવણી આપવામાં આવી છે.
આ સિવાય, લોકલ સર્વે નામની સંસ્થાના જણાવ્યા અનુસાર, લગભગ 60% લોન લેનારાઓને અલગ-અલગ સંસ્થાઓ તરફથી લોન ટેકઓવરના કોલ આવ્યા છે, જે સ્પષ્ટપણે દર્શાવે છે કે લોકોની અંગત માહિતીની ચોરી કરી તેનો બહોળા સ્તરે ઉપયોગ થઈ રહ્યો છે. આવી સ્થિતિમાં, આપણે ડિજિટલ ટ્રાન્ઝેક્શનમાં કેવી રીતે સુરક્ષિત અનુભવી શકીએ?
સરકાર અને આરબીઆઈએ તરત જ આનો જવાબ આપવો પડશે. હવે તો ડિજિટલ રૂપિયો પણ લોન્ચ થઈ ગયો છે પરંતુ સાયબર સુરક્ષા અને વ્યક્તિગત માહિતીમાં ક્ષતિ એ આપણા અર્થતંત્રની સૌથી મોટી નબળાઈ સાબિત થઈ રહી છે.
સાયબર ફ્રોડથી નાગરિકોને બચાવવા શું કરવું જોઈએ?
સરકારે જ આ મામલાને ગંભીરતાથી લઈ કડક પોલિસી બનાવવી જોઈએ. પહેલાં તો ડેટા લીક થવાના આ મામલાની સંવેદનશીલતાને ધ્યાનમાં રાખીને ડેટા પ્રોટેક્શન એક્ટને આખરી ઓપ આપવો પડશે અને તેને તાત્કાલિક લાગુ કરવો પડશે.
આ ઉપરાંત રાજદ્રોહના કાયદા સિવાયના કોઈપણ સંજોગોમાં કોઈની અંગત માહિતી શેર કરી શકાવી જોઈએ નહીં. તેમજ કંપનીઓમાં કામ કરતા કર્મચારીઓ પાસે એક બોન્ડ ભરાવવો જોઈએ કે વ્યક્તિગત માહિતીનો ઉપયોગ લીક કરવા અથવા તેને કોઈ પણ સંજોગોમાં તૃતીય પક્ષને આપવા બદલ સજા કરવામાં આવશે.
એટલું જ નહીં ભારતીય નાગરિકનો આધાર નંબર વૈશ્વિક ઓળખ નંબર તરીકે જાહેર થવો જોઈએ અને કોઈપણ સંસ્થાને આ સિવાય અન્ય કોઈ માહિતી માંગવાનો અધિકાર રહેશે નહીં. આજકાલ, નાણાકીય સંસ્થાઓ અને બેંકોમાં એક ટ્રેન્ડ છે કે ગ્રાહક અથવા લેનારાના આવકવેરા અને GST પોર્ટલનો પાસવર્ડ માંગવામાં આવે છે જેથી વેરિફિકેશન થઈ શકે, જે સંપૂર્ણપણે ખોટું છે અને વ્યક્તિગત માહિતીનું ઉલ્લંઘન છે.
ખરેખર તો સરકારી એજન્સીની રચના કરવી જોઈએ જે તમામ સંસ્થાઓને તેમના પોતાના લેટરહેડમાં ગ્રાહક વિશે લેખિત માહિતી આપશે, કોઈપણ એજન્સીને ગ્રાહક સંબંધિત દસ્તાવેજો આપવામાં આવશે નહીં. ગ્રાહક પાસેથી આધાર સિવાયની કોઈપણ માહિતી માંગવી એ સજાને પાત્ર ગુનો ગણાશે અને આમાં મદદ કરનાર ગ્રાહક પણ સજા માટે જવાબદાર રહેશે.
વ્યક્તિગત માહિતીની સંવેદનશીલતા અને તેની સુરક્ષાનો અભાવ માત્ર દેશની અર્થવ્યવસ્થાને જ નુકસાન પહોંચાડી રહ્યું નથી, પરંતુ વિદેશી દેશો આ માહિતીનો ઉપયોગ કરીને આપણને પાછળ ધકેલી રહ્યા છે. આજે જરૂર છે કે આપણે પણ ટ્વિટર અને વોટ્સએપ જેવા દેશી સરકારી પ્લેટફોર્મ તૈયાર કરીને આત્મનિર્ભરતાનો પરિચય આપવો જોઈએ.
____________________________________________________________
ઈન્ડસ્ટ્રીના લેટેસ્ટ ન્યૂઝ માટે ડાયમંડ સિટી ન્યુઝપેપરના સોશ્યિલ મીડિયા સાથે જોડાઓ
FACEBOOK | TWITTER | TELEGRAM | PINTEREST | LINKEDIN | INSTAGRAM
