ભારત સોનાના પ્રેમીઓના દેશ તરીકે વિશ્વભરમાં પ્રખ્યાત છે. હવે સોનાના દાગીનાની સાથે રોકાણ માટે પણ ભારતીયોનું સોના તરફ આકર્ષણ વધવા લાગ્યું છે. રોકાણ માટે પણ, ભૌતિક સોના સિવાય, ભારતીયો ડિજિટલ સોનામાં પણ નાણાંનું રોકાણ કરી રહ્યા છે. પરંતુ સોનું ખરીદવાની આ ઈચ્છા માત્ર ભારતના નાગરિકો સુધી મર્યાદિત નથી. દેશની સેન્ટ્રલ બેંક એટલે કે ભારતીય રિઝર્વ બેંક વિશ્વની 5 સૌથી મોટી સોનું ખરીદનારમાંની એક બની ગઈ છે. આરબીઆઈએ આ ખરીદી જાન્યુઆરી-માર્ચ ક્વાર્ટરમાં કરી છે. આ 3 મહિનામાં આરબીઆઈએ લગભગ 10 ટન સોનું ખરીદ્યું છે. આનું કારણ એ છે કે વૈશ્વિક આર્થિક અનિશ્ચિતતા વચ્ચે સેન્ટ્રલ બેંકોએ તેમના અનામતમાં વૈવિધ્યકરણ કરવાનું શરૂ કર્યું છે. વર્લ્ડ ગોલ્ડ કાઉન્સિલ અનુસાર, વિશ્વભરની તમામ કેન્દ્રીય બેંકોએ 2022માં 1136 ટન સોનું ખરીદ્યું છે, જે 1967 પછી સૌથી વધુ છે.
આરબીઆઈના ગોલ્ડ રિઝર્વમાં વધારો
આરબીઆઈએ સોનાની ખરીદીની ગતિ વધારી છે, ત્યારબાદ તેની કુલ અનામત 800 ટનની નજીક પહોંચી ગઈ છે, જે એક નવો રેકોર્ડ છે. અગાઉ એપ્રિલ-ડિસેમ્બર 2022 વચ્ચે આરબીઆઈએ 27 ટન સોનું ખરીદ્યું હતું. પરંતુ આ વાર્તા માત્ર 2022-23 માટે જ નથી. આ પહેલા પણ RBI લગભગ 5 વર્ષથી પોતાના સોનાના ભંડારમાં વધારો કરી રહી છે. વૈશ્વિક આર્થિક સ્થિતિ જે રીતે જઈ રહી છે તે જોતા એવું માનવામાં આવે છે કે સોનાની ખરીદીનો આ ટ્રેન્ડ આગળ પણ ચાલુ રહી શકે છે.
RBI પાસે વૈશ્વિક સોનાનો 8% અનામત છે
RBI પાસે વિશ્વના 8% સોનાનો ભંડાર છે. તેનું કારણ એ છે કે કોરોના રોગચાળા પછી વધતી વૈશ્વિક આર્થિક અનિશ્ચિતતા તેમજ ફુગાવાની અસરને કારણે આરબીઆઈએ સોનાની ખરીદીની ગતિ વધારી છે. માર્ચ 2020 થી માર્ચ 2023 સુધી એટલે કે 3 વર્ષમાં આરબીઆઈએ 137.19 ટન સોનું ખરીદ્યું છે. માત્ર ત્રણ વર્ષમાં RBIના ગોલ્ડ રિઝર્વમાં 79 ટકાનો બમ્પર વધારો થયો છે.
RBI વિશ્વની કેન્દ્રીય બેંકોમાં 8મા નંબરે પહોંચી
માર્ચ 2020 થી માર્ચ 2023 સુધીમાં, RBI સહિત વિશ્વની મોટાભાગની કેન્દ્રીય બેંકોએ સોનાની જંગી ખરીદી કરી છે. આ 3 વર્ષમાં આરબીઆઈએ 137 ટનથી વધુ સોનું ખરીદ્યું છે. આ ખરીદીને કારણે આરબીઆઈ સોનાના ભંડારના મામલે વિશ્વની કેન્દ્રીય બેંકોમાં આઠમા સ્થાને પહોંચી ગઈ છે. માર્ચ 2020માં, RBIના કુલ વિદેશી મુદ્રા ભંડારમાં સોનાની અનામતનો હિસ્સો 6 ટકા હતો, જે હવે વધીને 7.85 ટકાની નજીક પહોંચી ગયો છે. આ જ કારણ છે કે RBI પાસે સોનાનો ભંડાર વધીને 800 ટનની નજીક પહોંચી ગયો છે.
RBIની ગોલ્ડ રિઝર્વ કેવી રીતે વધી?
માર્ચ 2019 સુધીમાં, આરબીઆઈ પાસે કુલ 612.56 ટન ગોલ્ડ રિઝર્વ હતું, જે માર્ચ 2020માં વધીને 653 ટન થયું હતું. માર્ચ 2021માં આરબીઆઈનો કુલ સોનાનો ભંડાર 695.31 ટન હતો. તે જ સમયે, માર્ચ 2022માં, આરબીઆઈ પાસે કુલ 760.42 ટન સોનું અનામત હતું, જે માર્ચ 2023માં વધીને 790 ટન થયું છે. આ રીતે, એપ્રિલ 2022 થી માર્ચ 2023 સુધી, આરબીઆઈએ 1 વર્ષમાં લગભગ 37 ટન સોનું ખરીદ્યું છે. છેલ્લા 4 વર્ષમાં RBIએ 178 ટન સોનું ખરીદ્યું છે.
સોનાની ખરીદી કેમ વધી?
મંદીના સમયમાં, હેજિંગ માટે સોનાના રોકાણમાં વારંવાર વધારો થતો હોય છે. કારણ કે સોનાનો ઉપયોગ ચલણ તરીકે પણ થઈ શકે છે. ખાસ કરીને જો સેન્ટ્રલ બેંક વધુ ચલણ છાપશે તો તેણે પણ ગોલ્ડ રિઝર્વ વધારવું પડશે. કોઈપણ રીતે, સોનું વિદેશી ચલણ કરતાં વધુ વિશ્વસનીય માનવામાં આવે છે, જેના કારણે કેન્દ્રીય બેંકો સોનાની ખરીદીમાં વધારો કરે છે.
______________________________________________________
ડાયમંડ સિટી પર ગુજરાત, રાષ્ટ્રીય, આંતરરાષ્ટ્રીય, બિઝનેસ સહિતના હીરા ઉદ્યોગના તમામ સમાચાર વાંચો. લેટેસ્ટ ન્યૂઝથી અપડેટ રહેવા માટે સોશ્યિલ મીડિયામાં અમારી સાથે જોડાઓ.
FACEBOOK | TWITTER | TELEGRAM | PINTEREST | LINKEDIN | INSTAGRAM
